گیتار الکترونیک (Electronic Guitar) یا همان گیتار الکتریک یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین سازهای موسیقی قرن بیستم و بیستویکم به شمار میرود. این ساز نه تنها صدای خاص و منحصربهفردی دارد، بلکه قابلیتهای متنوعی برای خلق صداهای نوآورانه در سبکهای مختلف موسیقی فراهم میکند. در مقاله گیتار الکتریک چیست، از آموزشگاه موسیقی اسدالله ملک به بررسی ماهیت این ساز، نحوه عملکرد آن و کاربردهایش در سبکهای گوناگون موسیقی میپردازیم. پس با ما همراه باشید.
گیتار الکتریک چیست ؟
گیتار الکترونیک یا گیتار الکتریک، نوعی گیتار است که صدا را از طریق پیکاپهای مغناطیسی دریافت و آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. این سیگنال سپس از طریق آمپلیفایر تقویت شده و به بلندگوها ارسال میشود تا بهصورت صدای قابل شنیدن پخش گردد.
بر خلاف گیتار آکوستیک که صدای آن بهصورت طبیعی و از طریق بدنه چوبی تقویت میشود، در گیتار الکترونیک صدا به شدت به تجهیزات جانبی نظیر آمپلیفایر، افکتها و پردازندههای صوتی وابسته است. این ساز در موسیقی راک، متال ، هیپ هاپ ، پاپ و جز به دلیل صدای پرحجمی که تولید می کند، به عنوان ساز اصلی استفاده می شود.
اجزای اصلی گیتار الکترونیک
گیتار الکتریک، سازی قدرتمند برای خلق موسیقی های مدرن می باشد. نوازندگان با انواع مختلف این ساز می توانند طیف وسیعی از صداها را تولید کنند. اجزای اصلی گیتار الکترونیکی عبارت است از:
پیکاپ (Pickup) : حسگرهایی که ارتعاش سیمها را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکنند.
آمپلیفایر (Amplifier) : تقویتکننده سیگنال برای پخش صدای قویتر.
کنترلها: شامل پیچهای تنظیم صدا، تن (Tone) و انتخاب پیکاپ.
بدنه صلب: بدنه این ساز معمولاً از چوبهای سخت که رزونانس طبیعی ندارد اما ظاهر زیبا و دوام بالایی دارد، ساخته شده است. گیتار الکتریکی از لحاظ بدنه به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود:
- بدنه توپر: این نوع گیتار که از یک تکه چوب ساخته میشود، صدایی قوی و پایدار دارد. معروفترین مدلهای آن شامل فندر استراتوکستر و گیبسون لس پل میباشند.
- بدنه نیمه توخالی: گیتار الکتریک چیست؟ این نوع ساز صدایی گرمتر و ملایمتری نسبت به گیتار توپر دارد و ترکیبی از مدل کلاسیک و الکتریک است.
- بدنه توخالی: صدای این مدل از گیتارها شبیه آکوستیک است و بیشتر در سبک موسیقی جاز و بلوز استفاده میشود.
کاربرد گیتار الکترونیک در سبکهای مختلف موسیقی
گیتارهای الکتریک دارای تنوع زیادی از لحاظ شکل بدنه و نوع طراحی هستند مانند اسستراتوکستر، لس پل، SG و… هر کدام از آنها در سبک های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به کاربرد گیتار الکتریک در سبک های موسیقی می پردازیم:

1. راک (Rock)
گیتار الکتریک نماد موسیقی راک است. صدای دیستورت شده آن هویت سبک راک را شکل میدهد. نوازندگانی چون جیمی هندریکس، اریک کلپتون و جیمی پیج با استفاده از تکنیکهای خاص و افکتهای متنوع، تاریخ راک را تغییر دادهاند.
- متال (Metal)
در سبک متال، از گیتارهای الکتریک با پیکاپهای قویتر و صدای بسیار سنگینتر استفاده میشود. ریفهای سریع، صداهای دیستورت شدید و تکنیکهایی مانند Palm Muting و Tapping از ویژگیهای رایج این سبک هستند.
3. بلوز (Blues)
گیتار الکتریک در بلوز صدایی گرم و احساسبرانگیز دارد. نوازندگانی چون B.B. King و Stevie Ray Vaughan از تکنیکهای بند (Bend)، اسلاید (Slide) و Vibrato برای بیان احساسات عمیق استفاده میکنند.
4. جاز (Jazz)
در موسیقی جاز، از گیتار الکتریک با صدای تمیز و بدون افکتهای سنگین استفاده میشود. آکوردهای پیچیده، ملودیهای بداهه و نواختن با انگشت از ویژگیهای این سبک هستند.
5. پاپ (Pop)
در موسیقی پاپ، گیتار الکتریک نقش همراهی ریتمیک دارد و معمولاً با افکتهای سبک مانند Chorus و Delay صدایی لطیفتر ایجاد میکند که به راحتی با سایر سازها ترکیب میشود.
6. فانک (Funk) و R&B
گیتار الکتریک چیست و چه کاربردی در موسیقی فانک دارد؟ در این سبکها گیتار الکتریک برای ایجاد ریتمهای کوتاه، پرانرژی و منقطع استفاده میشود. تکنیکی مانند “Chucking” یا “Chika” رایج است و به هماهنگی با سازهای کوبهای کمک میکند.
نتیجهگیری
گیتار الکترونیک یکی از چندبعدیترین و پویاترین سازهای موسیقی است که نهتنها صدایی منحصربهفرد تولید میکند، بلکه توانایی تطابق با سبکهای گوناگون را دارد. از صدای غرشمانند متال تا لطافت جاز، این ساز همچنان یکی از اصلیترین ابزارهای بیانی در موسیقی معاصر باقی مانده است.